एकेकाळी नैसर्गिक हिरा हा अनेक लोकांच्या "आवडत्या" वस्तूचा शोध होता, आणि महागड्या किमतीमुळे अनेक लोक लाजत होते. परंतु गेल्या दोन वर्षांत, नैसर्गिक हिऱ्यांच्या किमतीत घसरण सुरूच आहे. २०२२ च्या सुरुवातीपासून ते आतापर्यंत, लागवड केलेल्या कच्च्या हिऱ्यांच्या किमतीत ८५% पर्यंतची घट झाल्याचे समजते. विक्रीच्या बाबतीत, १-कॅरेट लागवड केलेल्या हिऱ्यांमध्ये उच्चांकाच्या तुलनेत एकत्रितपणे ८०% पेक्षा जास्त घट झाली आहे.
नैसर्गिक हिऱ्यांचा जगातील सर्वात मोठा पुरवठादार - डी बियर्स ३ डिसेंबर रोजी, EST दुय्यम बाजारात कच्च्या हिऱ्याच्या किमती १०% ते १५% कमी करून विकल्या जातील.
काही विश्लेषकांनी असे निदर्शनास आणून दिले आहे की डी बियर्स सहसा बाजारातील बदलांना तोंड देण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात किमतीत कपात करणे हा "शेवटचा उपाय" मानते. बाजारातील संकटांना तोंड देताना कंपनीने केलेल्या अनेक किमती कपातींवरून त्यांची निकड दिसून येते. यावरून हे देखील दिसून येते की, उद्योगातील दिग्गज कंपनी म्हणून, बाजारावर घसरणीच्या दबावाचा सामना करत असलेली डी बियर्स हिऱ्यांच्या किमतीला प्रभावीपणे आधार देण्यात अपयशी ठरली.
डी बियर्सने जाहीर केलेल्या २०२३ च्या निकालांनुसार, समूहाचा एकूण महसूल २०२२ मधील ६.६ अब्ज डॉलर्सवरून ३४.८४% कमी होऊन ४.३ अब्ज डॉलर्स झाला, तर रफ डायमंडची विक्री २०२२ मधील ६ अब्ज डॉलर्सवरून ४०% कमी होऊन ३.६ अब्ज डॉलर्स झाली.
हिऱ्यांच्या किमतीत अलिकडेच झालेल्या घसरणीमागील कारणांबद्दल, उद्योग क्षेत्रातील जाणकारांचा असा विश्वास आहे की मंदावलेली अर्थव्यवस्था, ग्राहकांचा हिऱ्यांकडून सोन्याच्या दागिन्यांकडे होणारा बदल आणि लग्नांच्या संख्येत घट यामुळे हिऱ्यांची मागणी कमी झाली आहे. याव्यतिरिक्त, डी बियर्सच्या सीईओंनी असेही नमूद केले की समष्टि आर्थिक परिस्थिती बदलली आहे आणि ग्राहक हळूहळू वस्तूंच्या वापरापासून सेवा-केंद्रित वापराकडे वळत आहेत, त्यामुळे हिऱ्यांसारख्या लक्झरी-प्रकारच्या वापराची मागणी झपाट्याने कमी झाली आहे.
कच्च्या हिऱ्यांच्या किमतीत घट आणि बाजारपेठेतील मागणीत घट, विशेषतः कृत्रिमरित्या लागवड केलेल्या हिऱ्यांच्या लोकप्रियतेमुळे नैसर्गिक हिऱ्यांची ग्राहकांची मागणी कमी झाली आहे, असे विश्लेषणही करण्यात आले. तांत्रिक प्रगतीमुळे मानवनिर्मित हिरे कमी किमतीत नैसर्गिक हिऱ्यांच्या गुणवत्तेकडे जाऊ शकले आहेत, विशेषतः दैनंदिन दागिन्यांच्या वापरात, अधिक ग्राहकांना आकर्षित करत आहेत आणि नैसर्गिक हिऱ्यांचा बाजारातील वाटा काबीज करत आहेत.
तंत्रज्ञान जसजसे पुढे जात आहे तसतसे लागवड केलेल्या हिऱ्यांचे उत्पादन तंत्र अधिकाधिक अत्याधुनिक होत चालले आहे. सध्या, लागवड केलेल्या हिऱ्यांचे उत्पादन करण्याच्या मुख्य पद्धती म्हणजे उच्च तापमान आणि उच्च दाब पद्धत (HPHT) आणि रासायनिक वाष्प निक्षेपण (CVD). दोन्ही पद्धती प्रयोगशाळेत उच्च-गुणवत्तेचे हिरे यशस्वीरित्या तयार करण्यास सक्षम आहेत आणि उत्पादन कार्यक्षमता सतत सुधारत आहे. त्याच वेळी, लागवड केलेल्या हिऱ्यांची गुणवत्ता देखील सुधारत आहे आणि रंग, स्पष्टता आणि कटच्या बाबतीत नैसर्गिक हिऱ्यांशी तुलना करता येते.
सध्या, लागवड केलेल्या हिऱ्यांची संख्या आधीच नैसर्गिक हिऱ्यांशी टक्कर देत आहे. अमेरिकेतील बाजार संशोधन संस्था टेनोरिसच्या ताज्या अहवालात असे निदर्शनास आले आहे की ऑक्टोबर २०२४ मध्ये अमेरिकेत तयार दागिन्यांच्या किरकोळ विक्रीत ९.९% वाढ झाली आहे...
त्यापैकी नैसर्गिक हिऱ्यांच्या दागिन्यांमध्ये किंचित वाढ झाली, ४.७%; तर लागवड केलेल्या हिऱ्यांमध्ये ४६% वाढ झाली.
जर्मनीच्या स्टॅटिस्टा डेटा प्लॅटफॉर्मनुसार, २०२४ मध्ये जागतिक दागिन्यांच्या बाजारपेठेत कल्चर्ड हिऱ्यांची विक्री सुमारे १८ अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचेल, जी एकूण दागिन्यांच्या बाजारपेठेच्या २०% पेक्षा जास्त असेल.
सार्वजनिक आकडेवारीवरून असे दिसून येते की चीनच्या डायमंड मोनोक्रिस्टल उत्पादनाचा वाटा जागतिक एकूण उत्पादनापैकी सुमारे ९५% आहे, जो जगात पहिल्या क्रमांकावर आहे. लागवड केलेल्या हिऱ्यांच्या क्षेत्रात, चीनची उत्पादन क्षमता एकूण जागतिक लागवड केलेल्या हिऱ्यांच्या उत्पादन क्षमतेपैकी सुमारे ५०% आहे.
सल्लागार कंपनी बेनच्या डेटा विश्लेषणानुसार, २०२१ मध्ये चीनची कच्ची लागवड केलेली हिऱ्यांची विक्री १.४ दशलक्ष कॅरेट असेल, ज्यामध्ये लागवड केलेल्या हिऱ्यांचा बाजारपेठेत प्रवेश दर ६.७% असेल आणि २०२५ पर्यंत चीनची कच्ची लागवड केलेली हिऱ्यांची विक्री ४ दशलक्ष कॅरेटपर्यंत पोहोचेल अशी अपेक्षा आहे, ज्यामध्ये लागवड केलेल्या हिऱ्यांचा प्रवेश दर १३.८% असेल. विश्लेषकांनी असे निदर्शनास आणून दिले की तांत्रिक प्रगती आणि बाजारपेठेतील ओळखीमुळे, लागवड केलेला हिरा उद्योग जलद वाढीच्या काळात प्रवेश करत आहे.
पोस्ट वेळ: डिसेंबर-०९-२०२४